Trách nhiệm dân sự !

Bao nhiêu năm nay mình đi bộ qua lối mòn này, nhưng không để ý. Hôm rồi, mới thấy cái bảng "nhà bảo trợ" lượm rác dọn vệ sinh đoạn đường, lại là gia đình đứa bạn làm chung sở với mình hồi xưa. Gọi nó hỏi thăm cho rõ, thì ra nhà nó đã "bảo kê" khúc đường này lâu lắm rồi. Nó thì vẫn còn làm sếp nhỏ của một công ty khác, nhưng lâu lâu kéo bà con, bầu đoàn thê tử, ra đây lượm rác, dọn dẹp.
Xứ này người ta cũng thường làm chuyện đó. Mấy công ty cũng vậy, thường xin "bảo trợ" một đoạn đường trong thành phố hay ngoài xa lộ, để dọn dẹp vệ sinh cảnh quang, làm sạch môi trường công cọng. Lâu lâu cuối tuần, kêu gọi nhân viên và gia đình ra lượm rác, dọn vệ sinh. Còn công ty hoặc ông chủ hãng thì tài trợ nước uống, áo thun, hay mũ nón ... gọi đó là chương trình "Adopt-a-Highway" hoặc "Sponsor-a-Highway". Đại loại có nhiều chương trình dân sự tương tự như thế ở khắp nơi. Như khu nhà mình ở, cũng đăng ký làm sạch một đoạn đường trong rừng. Mỗi năm làm vệ sinh mấy lần, mục đích chính là tập cho mấy em nhỏ, thanh thiếu thiên có ý thức trách nhiệm cộng đồng. Các gia đình trong khu thì tài trợ nước uống, cà rem, bánh ngọt, quà biếu ...cho ngày hội dọn dep vệ sinh đấy. Chủ yếu là vui, nhưng đó lại là nền tảng quan trọng của xã hội dân sự.

Cho tới hiện nay, có một số ít quốc gia trên thế giới, vẫn không khuyến khích xã hội dân sự. Có lẽ bởi những vướng mắc về cơ chế chính trị và hệ thống quản lý. Ngược lại, phần lớn ở nhiều quốc gia khác, các tổ chức thiện nguyện, phi chính phủ, dân sự, hội đoàn, tôn giáo, làm rất tốt các lãnh vực xã hội cộng đồng. Cũng chính vì thế, mà ở một số quốc gia, hiện nay chính phủ & nhà nước vẫn còn phải tốn kém rất nhiều tiền bạc để chi trả cho các doanh nghiệp tư nhân, hoặc các hội đoàn chính quy (có lãnh lương), để làm những công việc mà thay vì cộng đồng dân sự có thể san sẻ được. Thậm chí biết rằng những tổ chức dân sự có thể làm tốt hơn hội đoàn nhà nước rất nhiều. Hơn nữa, dẫu chính quyền có ôm đồm, thì cho dù tốn kém nhiều cũng làm không xuể được. Nhưng thực ra, điểm thua thiệt chính của vấn đề không chỉ nằm chỗ tiền bạc, mà ở chỗ không xây dựng được ý thức phụng sự và trách nhiệm cộng đồng của người dân. Tính vô cảm của một xã hội vốn hình thành từ những điều đơn giản như vậy. Sáng nay đọc báo thấy hình ảnh đường phố thành phố Đà Lạt sau mấy ngày tết mà nẫu lòng !
(Ngày xưa, thường thấy Hướng đạo, Gia đình Phật Tử, Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể ... đều có tham gia các sinh hoạt cộng đồng như thế. Không biết bây giờ ra sao?)

Hôm trước tết, thấy mấy anh công an "lượm rác cuối năm", báo đài cả nước hoan hô quá chừng. Có khi mấy ảnh nên bảo trợ những cung đường dơ bẩn để dọn dẹp thường xuyên hơn. Mình ở đây cũng đi lượm rác hoài, về nhà còn bị mấy đứa con đì, bắt nấu cơm rửa chén, mà chẳng thấy ai hoan hô cả. Ghen tị quá :-) ....